Mysterie: Black Liberators in bevrijd Nederland
Nederland was vanaf de meidagen van 1940 bezet door nazi-Duitsland. Daaraan kwam een einde met de komst van de geallieerde troepen. Op 6 juni 1944 werd Operatie Overlord in gang gezet en dat resulteerde in de geallieerde landingen op de kusten van Normandië. Op 12 september 1944 werd het Zuid-Limburgse dorp Mesch als eerste bevrijd door de 30ste Amerikaanse infanteriedivisie (bijgenaamd Old Hickory Divisie). In de loop van september en oktober 1944 bevrijdden Amerikanen, Britten, Canadezen, Polen, Fransen, Belgen en Nederlanders, grote delen van het zuiden van Nederland. Het Militair Gezag nam er vervolgens het dagelijks bestuur over. Deze organisatie regeerde over de bevrijde delen van Nederland tussen 1944 en 1946 namens de Nederlandse regering in Londen. Zij riep met behulp van Radio Oranje de bevrijde bevolking op ‘om rust en orde te bewaren’.
Ondanks het succes van de geallieerden, stagneerde de opmars richting Duitsland door het mislukken van Operatie Market Garden. De brug van Arnhem kon niet veroverd worden, waardoor de Amerikaanse troepen, waaronder zwarte soldaten van de Quarter Master Service Company (QMSC), langer dan gepland in Limburg gestationeerd bleven. Het zuiden was weliswaar bevrijd, maar de rest van Nederland leed onder wat genoemd werd 'de Hongerwinter' waarin twintigduizend Nederlanders omkwamen. Ondertussen veranderde Zuid-Limburg in een militaire opslagplaats. In het Noord-Brabantse Budel en Gelderse Wijchen ontstond een vergelijkbare situatie. De Zuid-Limburgse bevolking sloot de Amerikaanse soldaten in de armen. Gemeenten richtten in samenwerking met de Amerikaanse legerleiding feestzalen en danslokalen in. Die feesten echter, waren 'For whites only'. De Amerikanen kregen volop onthaal bij mensen thuis. Met verzoeken om inkwartiering van de bevrijders stemden de meeste bewoners maar al te graag in. En dat was niet alleen vanwege de chocola, sigaretten, kousen en ingeblikt voedsel die de Amerikanen uitdeelden.
Opdracht
Het is najaar 1944. Het Militair Gezag van Nederland en oorlogspremier Gerbrandy hebben verontrustende berichten ontvangen over de situatie in het door Amerikanen bevrijde Zuid-Limburg. De katholieke kerk bericht over onstuimig gedrag van witte en zwarte Amerikaanse soldaten en voorspelt een geboortegolf aan bevrijdingskinderen. Ook Generaal-majoor mr. H.J. Kruls is namens het Militair Gezag verontrust over deze eerste periode na de bevrijding, voornamelijk over mogelijke spanningen tussen witte en zwarte Amerikaanse soldaten en vreest dat dit leidt tot rassenrellen. Premier Gerbrandy maakt zich vooral zorgen over de seksuele contacten tussen voornamelijk de zwarte soldaten en de witte bevolking. Hij is bang dat de volksgezondheid in gevaar is en dat er in de toekomst een generatie zal ontstaan die minder geaccepteerd zal worden waardoor maatschappelijke onrust op de loer ligt.
Jullie worden door het Militair Gezag en de minister-president op pad gestuurd om onderzoek te doen naar mogelijke gevaren voor de openbare orde en de volksgezondheid in het bevrijde gebied. Jullie spreken met soldaten en met de lokale bevolking en bekijken andere informatie. Op basis daarvan wordt jullie gevraagd om advies uit te brengen: moet de regering wel of geen maatregelen nemen?
Om goed advies te kunnen geven, gaan jullie eerst aan de slag met deze deelvragen:
1. Hoe verloopt de omgang tussen de verschillende bevolkingsgroepen (zwarte Amerikaanse soldaten, witte Amerikaanse soldaten en de Zuid-Limburgse bevolking) in het bevrijde deel van Nederland?
2. Welke soorten relaties ontstaan er in het bevrijde deel van Nederland?
3. Is er sprake van discriminatie en racisme in het bevrijde deel van Nederland?
4. Welke bedreigingen zijn er voor de volksgezondheid?
Tip
Om efficiënt met elkaar samen te werken is het handig om de taken onder elkaar te verdelen. Bereken het aantal bronnen dat een persoon moet lezen, stel een voorzitter aan die ook de tijd in de gaten houdt en knopen doorhakt bij moeilijke beslissingen en een schrijver die de antwoorden noteert.
Voor docenten! Zie hieronder de volledige werkvorm:
Downloads
Werkvorm-5.-Mysterie.-Black-Liberators.-Nieuwste-variant
