Verhouding tussen wit en zwart
In de mysterieopdracht kwam naar voren hoe verbaasd de Zuid-Limburgse bevolking was over de scheiding tussen wit en zwart in het Amerikaanse leger. Maar hoe komt dit? Amerika vocht voor vrijheid, maar kende dit in haar eigen land niet aan iedereen toe. Hoe denk jij daar eigenlijk over? Bekijk het onderstaande filmpje en beantwoord gedurende de film de volgende vraag: Wat is de rol van de zwarte persoon? Is hij goed of is hij slecht?
Niets is wat het lijkt in dit soort films. Twee mensen die enkel qua uiterlijk verschillen, maar toch hebben we een bepaald gevoel en beeld bij de zwarte man en bij de witte vrouw. In onze samenleving bestaat dat ook nog steeds, of je nu wit bent of zwart. Wanneer je iemand voor het eerst ziet, ontstaat er een bepaalde indruk waaraan allerlei gedachtes verbonden zijn. Bijvoorbeeld: die jongen moet wel een goede basketballer zijn, want hij is zo lang!
Deze uitingen noemen we vooroordelen. Sommige kunnen geen kwaad, maar andere kunnen mensen behoorlijk kwetsen of uitsluiten. Ondanks deze wetenschap worden bepaalde groepen uit de samenleving op basis van hun uiterlijk nog steeds benadeeld. De zwarte gemeenschap (in de Verenigde staten) heeft hier veel mee te maken, zowel in het heden als in het verleden, zie de ansichtkaart uit 1900. Voor meer informatie zie: https://historiek.net/jim-crow-wetten-segregatie-vs/76323/
Tot de Tweede Wereldoorlog was iedere blanke Amerikaan ervan overtuigd dat het witte ras superieur was
In de Tweede Wereldoorlog waren de Amerikanen wellicht de helden van Europa, maar in Amerika zelf werden zwarte mensen al eeuwen benadeeld en gediscrimineerd. Toen Amerika in 1941 betrokken raakte bij de Tweede Wereldoorlog was het voor de Amerikaanse legerleiding geen logische keuze om zwarte soldaten te bewapen, want in het leger heerste de volgende mentaliteit: “Blacks are mentally inferior, by nature subservient, and cowards in the face of danger. They are there for unfit for combat” - Citaat uit studie US Army, 1925.
Pas toen in het Amerikaanse leger de nood hoog was, nadat er veel witte infanteristen waren gesneuveld, mochten zwarte Amerikaanse soldaten uit servicetroepen mee vechten. Veel zwarte Amerikanen waren het leger ingegaan om te vluchten van het uitzichtloze leven thuis. Zwarte Amerikanen hadden namelijk veel last van vooroordelen, willekeur en geweld. Ze werden regelmatig onterecht voor misdaden veroordeeld, kregen minder loon voor hetzelfde werk en kregen vrijwel geen toegang tot het onderwijs. Maar zelfs als je een hoog opgeleide zwarte Amerikaan was, werkte je huidskleur nog steeds tegen je.
In het bevrijde Europa was het niet anders. De bordjes 'Joden verboden' werden ingeruild voor 'Whites only'. Toen Maastricht in 1944 werd bevrijd, werden de zwarte soldaten niet toegelaten tot de bevrijdingsfeesten van de witte soldaten. Erkenning voor hun bijdrage aan de bevrijding kregen de zwarte soldaten ook niet. Wel werd vanaf 1948 in de V.S. de segregatie (onderscheid tussen zwart en wit) stapsgewijs wettelijk afgeschaft. De terugkeer van zwarte veteranen leidde tot een opleving van racistisch geweld en een toename van de populariteit van de Ku Klux Klan. Uit onderzoek blijkt dat van de 4.075 lynchpartijen, uitgevoerd tussen 1877 en 1950, duizenden zwarte veteranen uit de Tweede Wereldoorlog hun leven verloren. In bijna alle gevallen gingen de witte daders vrijuit. Niemand liep méér gevaar om slachtoffer te worden van witte extremisten dan de zwarte veteraan, die zijn land dacht te hebben gediend in een verre oorlog – en daar enige trots aan ontleende.
Toen de zwarte soldaten ten tijde van de Bevrijding in Nederland verbleven, ontstonden er relaties tussen hen en de Zuid-Limburgse meisjes en vrouwen, net zoals dat het geval was met witte Amerikaanse soldaten. Sommige vrouwen werden zwanger van een bevrijder en ontdekten dat soms pas wanneer de mannen al in Duitsland zaten of waren overgeplaatst. Onder de bevrijdingskinderen waren ook een aantal kinderen van zwarte bevrijders. Die werden in hun jeugd vaak nagewezen en gepest door buurt- een leeftijdsgenoten. Er werden hun vragen gesteld zoals 'Waarom ben je zwart?' of Waar is je vader gebleven'? De aandacht voor zwarte bevrijders in Nederland is aangewakkerd door het verhaal van de voormalige zwarte grafdelver Jefferson Wiggins.
Om zicht te krijgen op het leven van de black liberators en de kinderen die door hen werden verwekt, ga je aan de slag met de volgende drie opdrachten: De levenslijn, het ik-ben-gedicht van de black liberators en het ik-ben-gedicht van de bevrijdingskinderen van zwarte soldaten.
Voor meer informatie
Lees het artikel 'Duizenden zwarte soldaten hebben Europa bevrijd, maar hun gezichten zien we amper als we de oorlog herdenken' van De Correspondent, oktober 2018.
